Mil primaveras máis
A frase, un desexo, acabou por se
converter nunha icona para os que devecemos pola supervivencia do
noso propio sermos: Mil primaveras máis para a Lingua Galega.
Das mil, apenas pasaron vinte.
E Cunqueiro, na campa de Mondoñedo,
segue vivo.
Ben que se encargan Merlín, o
Sochantre, o vello Simbad, os Feirantes, os Menciñeiros..., de falar
por el, de proclamar aos catro ventos galegos que si, que el si
logrou ser o home que querería ter sido, un máis dos que cos seus
escritos sosteñen os piares para que o Galego viva entre nós mil
primaveras máis.
Pero, século a século, chegaron os
outros, en vagas, en bandadas, de fóra..., e de dentro.
Os pitufos desleigados. Os pequenos
mequetrefes sen raíces e con garabatas. Os ruis e poderosos, os
finchados, os valeiros, os estúpidos.
Aqueles que non lle chegan a Celso
Emilio, a Cunqueiro, a Curros, a Afonso X, a Rosalía, a Kruckenberg
a tantos e tantas que apostaron polas mil primaveras máis, ao tacón
da pluma.
Nin moral, nin intelectual, nin
humanamente son quen de poñerse cara a cara fronte ao máis pequeno
deles e manterlle a mirada sen ruborizarse.
Pero son eles os que teñen o poder. O
látego da lei, o afán de perpetuarse mil primaveras máis no seu
poleiro.
E tanto ten. Non estamos a falar dunha
cuestión de cores, bandeiras ou coches nos que cada quen se pasea
polos montes e praias desta Galiza que proclamamos tan fermosa. Aquí
todos tentan levar a auga ao seu muíño (quitándolla, así, á súa
veciña). O día que todas entendamos que a Lingua, a Fala, o Galego,
está por riba de todo o demais, de nós mesmas se cadra, daquela si,
daquela poida que cheguemos a gozar do solpor mainiño dunha
primavera máis.
Pero por desgraza non semella
previsíbel.
Cada quen tenta arrimar a ascua á súa
sardiña ao prezo que sexa. Todo vale.
Mesmo se o prezo a pagar é, cun simple
sopro de aire, cun caprichoso chiscar de dedos, con catro palabras
mal feitas nun diario oficial, tirar por terra os alicerces do que ao
longo de máis de 10 séculos levantaron unha millenta de ananiños
aluados.
Ananos da talla de Castelao, de María
Mariño, de Manuel Rivas, Xohana Torres, Helena Villar, Méndez
Ferrín...
En fin. O texto, segundo o seu desexo,
figura nunha lápida na tumba de Don Álvaro Cunqueiro no cemiterio
do seu Mondoñedo. Como contestación a unha homenaxe que se lle
dedicou en Vigo o 24 de abril de 1980, e despois de xustificar o que
nunca, xamais, ninguén, en ningún lugar do mundo debería ter
necesidade de xustificar, (“Eu quixen e quero que a fala galega
durase e continuase, porque a duración da fala é a única
posibilidade de que nós duremos como pobo. Eu quixen que Galicia
continuase e, ao lado da patria terreal, da patria que son a terra e
os mortos, haxa estoutra patria que é a fala nosa...”), despois de
tan fermosas palabras acaba por proclamar de xeito irrevogábel: “Se
de min algún día, despois de morto, se quixese facer un eloxio, e
eu estivese dando herba na terra nosa, podería dicir a miña lápida:
'Eiquí xaz alguén que coa súa obra fixo que Galicia durase mil
primaveras máis”.
O mesmo que desde a nosa pequenez e
insignificancia queremos ti e mais eu. Os que cada día amencemos co
soño de, non xa unha, tres, dez primaveras máis, que o tempo das
flores xa pasou, se non de evitar que deste outono melancólico e
tristeiro no que as follas están a caer de unha en unha, pasemos a un
inverno asolagado de ventos neves e chuvias tempestuosas que craven a
puntilla a esta velliña pobre e consumida, mais digna e afouta, que
malamente sobrevive na ilusión dun puño de galegas.
